Kanın bekletilip pıhtılaştırıldığı zaman ortaya çıkan berrak sıvıya serum adı verilir. Kan vücut dışına alındıktan sonra cam kaba konulur ve belirli bir süre bekletildikten sonra pıhtılaşır. Kanın içerisinde erimiş halde bulunan ve plazma proteininin erimeyen fibrin haline dönüşmesi sonucunda bu durum gerçekleşir.
Kan içindeki fibrin içinde kalır ve büzülen fibrin sonucunda da ortaya berrak sıvı çıkar. Serum takma uygulamasının gerçekleştiği bazı durumlar vardır.
İnsan organizması milyonlarca hücreden oluşmaktadır. Her hücrenin içerisinde su ve elektrolit denilen minerallerden oluşan hücre içi sıvısı bulunur. Hücrelerin dışında ise yine su ve bazı elektrolitlerden oluşan hücre dışı sıvısı yani ekstrasellüler sıvı bulunur. Ekstrasellüler sıvı ise kendi içerisinde ara sıvı ve damarlardaki kanın sıvı kısmını oluşturan plazma olarak ikiye ayrılır. Kişinin sağlıklı bir yaşam sürmesi için bu sıvıların dengeli halde bulunması gerekir. Sıvı – elektrolit kayıplarında tedaviyi hızlandırıcı ilaç veya besin alınamadığı durumlarda serum takılır.
Serum takılmasının sebep olan en etkili olay, sıvı kaybıdır. Serum takılmadan önce bazı durumlarda kan tahlili istenebilir. İdrarınızın öz ağırlığına göre bakılarak vücuttaki sıvı açığı tespit edilir. Kusma, terleme, kanama gibi olaylarla vücudunuz sıvı kaybettiyse idrara çıkmanız azalır ve buna bağlı olarak idrar öz ağırlığı da azalır. Çünkü vücut sıvıyı dışarı atmamak için çaba harcar. Bu şekilde vücudun seruma ihtiyacı olup olmadığını anlaşılabilir. Serum takılmadan önce hastanın durumuna bakılır. Ağız yoluyla beslenebilen hastalara öncelikle serum takılmaz.
Serum Nasıl Hazırlanır?
Acil muayene gibi pek çok sağlık hizmetinde yaygın olarak kullanılan serumlar, şişe ya da bir torba içerisinde ambalajlanmış şekilde bulunur. Doktorun verdiği karar doğrultusunda tek başına ya da başka ilaçlarla karıştırılarak serum hastaya verilir. Her iki uygulamada da aseptik tekniğe uygun olarak hazırlanması gerekir.
Sterilizasyonu korumak amacıyla serum şişesinin ya da torbasının ağzında bulunan setin takılacağı bölüme kesinlikle elle dokunulmaması gerekir. Serumun içerisine ilaç karıştırılacağı durumlarda ise, özel karışım enjektörün iğnesi ile alınır ve özel kısımdan serumun içine verilir. Sıvıyla serumun iyice karışması için hafifçe alt üst edilir ve birbiriyle iyice karışması sağlanır.
